Цягам апошніх дзесяцігоддзяў беларускія ўлады працягваюць палітыку русіфікацыі беларускага грамадства (распачатую яшчэ Расійскай імперыяй) ва ўсіх сферах яго жыццядзейнасці. Мова, літаратура, культура, адукацыя і гістарычная праўда становяцца разменнай манетай у палітычных гульнях «саюзнай дзяржавы». Дзяржаўная ідэалогія вынішчае беларускую ідэнтычнасць, навязвае беларускаму народу чужыя яму стэрэатыпы і культурныя коды. Беларускі народ, тым часам, перажывае самую вялікую дэмаграфічную катастрофу і змушаную эміграцыю. Усё гэта ў сукупнасці падрывае нашу будучыню.
Адказам на гэтыя выклікі мае стаць разумная і паслядоўная палітыка нацыянальнага адраджэння. Нацыянальнае адраджэнне — гэта праграмны працэс, скіраваны не столькі ў мінулае, колькі ў будучыню. Комплекснай мэтай нацыянальнага адраджэння з’яўляецца канчатковае фарміраванне беларускай нацыі як супольнасці з моцнай ідэнтычнасцю і актыўным грамадзянскім дзеяннем, што свабодна сябе рэалізуе на індывідуальным і грамадскім узроўнях у межах незалежнай, нацыянальнай, дэмакратычнай, еўрапейскай, заможнай дзяржавы Беларусь.
Для дасягнення дадзенай мэты намі былі распрацаваны Канцэпцыя і Стратэгія нацыянальнага адраджэння і развіцця. Іх асноўныя задачы:
1. спрыяць узмацненню нацыянальнай ідэнтычнасці і пазбаўленню ад уплыву таталітарнай і імперскай спадчыны;
2. садзейнічаць умацаванню грамадзянскага актывізму і грамадзянскай адукацыі;
3. ствараць пазітыўны вобраз краіны Беларусь і яе народа на мясцовым і глабальным узроўнях, а таксама задаць базавы грамадскі ідэал будучыні — «беларускую мару».
Безумоўна, гэты працэс мае таксама вярнуць важныя складнікі беларускай ідэнтычнасці і культуры ў шырокі грамадскі ўжытак — у пэўнай ступені аднавіць традыцыю. Гэта, у сваю чаргу, азначае стварэнне ўмоў для свабоднага і прадуктыўнага развіцця беларускай культуры, вяртання нацыянальных сімвалаў, пашырэння сферы ўжывання беларускай мовы, папулярызацыі гісторыі, культуры і г. д.
Праграма нацыянальнага адраджэння прадугледжвае таксама імкненне сфармуляваць тое, што можна назваць выразам «нацыянальны мэйнстрым» — тую агульную прызму, праз якую беларусы вызначаюць сваё месца ў гісторыі, ацэньваюць актуальныя і мінулыя падзеі, фарміруюць вобраз будучыні. Гэта можна акрэсліць як пэўны нацыянальны фокус, інтарэс, «нацыянальную мару», якая не зводзіцца да асобнай палітычнай ідэалогіі, а вызначае напрамкі развіцця грамадства на падставе ўласных беларускіх каштоўнасцяў, прынцыпаў, ідэалаў і фундаментальнай павагі да чалавечай свабоды і годнасці.
Мэты і задачы Канцэпцыі і Стратэгіі нацыянальнага адраджэння і развіцця плануецца рэалізаваць у чатыры этапы:
Нулявы этап — падрыхтоўчы — звязаны з дзейнасцю ў перыяд да фактычнай змены рэжыму, дэмакратычнага транзіту ўлады, адмены рэпрэсіўных законаў і практык і вяртання ў Беларусь вымушаных палітычных уцекачоў. Гэты этап прадугледжвае распрацоўку стратэгій, падрыхтоўку кадраў, пошук рэсурсаў і партнёраў, заключэнне доўгатэрміновых дамоў, запуск стратэгічных праектаў.
Першы этап — пераходны — звязаны з дзейнасцю падчас транзіту ўлады ад аўтарытарных палітычных структур да прадэмакратычных (да правядзення першых дэмакратычных выбараў). Гэты этап прадугледжвае перахопліванне функцый, закладанне падмурка для рэалізацыі Канцэпцыі і Стратэгіі нацыянальнага адраджэння, першыя крокі па правядзенні рэформаў у асноўных сферах і па вяртанні ў прававое поле.
Другі этап — асноўны — звязаны з дзейнасцю пасля першых і да другіх дэмакратычных выбараў. Гэты этап прадугледжвае ўмацаванне дэмакратычных інстытутаў і падыходаў, узмацненне дэмакратычнай супольнасці, рэфармаванне грамадскай, палітычнай, гаспадарчай і культурнай сфер, развіццё мясцовага самакіравання і грамадзянскага актывізму.
Трэці этап — устойлівага развіцця — звязаны з дзейнасцю пасля другіх дэмакратычных выбараў, гэта перыяд замацавання і развіцця асноўных элементаў свабоднага дэмакратычнага палітычнага жыцця ў Беларусі. Гэты этап прадугледжвае замацаванне асноўных мэт і задач нацыянальнага адраджэння і развіцця Беларусі.
Канцэпцыя і Стратэгія нацыянальнага адраджэння і развіцця з’яўляецца праграмным дакументам для разгортвання адмысловай палітыкі Аб’яднаным Пераходным Кабінетам Беларусі і яго структурнымі падраздзяленнямі. Канчатковая мэта і аб’ём пастаўленых задач відавочна перавышаюць магчымасці асобнага палітычнага суб’екта, таму маюць патрэбу ў падтрымцы шырокага спектра грамадскіх арганізацый, палітычных партый, супольнасцяў і валанцёрскіх рухаў. Мы звяртаемся як да кожнага аб’яднання беларусаў, так і да асобных людзей з заклікам далучацца да рэалізацыі дадзенай Канцэпцыі і Стратэгіі нацыянальнага адраджэння і развіцця, знаходзячы для сябе адпаведнае месца і напрамак дзейнасці і гарманізуючы сваю працу з высілкамі астатніх груп.
Поўная версія Канцэпцыi Поўная версія Cтратэгii